Şimdi burada baştan uyarayım. Ben böyle bürokratik işlemler konusunda aşırı aşırı aşırı kötüyüm, araştırayım bulayım kovalayayım falan konularında pek fenayım. O nedenle vize işlemlerinde nasıl ilerlenir konusunda iyi bir bilgi kaynağı olacağımı garanti etmeyeyim. Ama yine de buyurun, bildiklerimi anlattım.
Her şeyden önce bu ülke partner kabul ediyor. Bütün vizeler için geçerli midir sormayın bilmiyorum, ama bence mümkün. Neyse konsept şu ki siz vize aldığınızda partneriniz de bu vizeyle gelebiliyor. Partnerden kastım sadece eş değil. Partner koşullarını sağlıyorsanız, misal 12 aydır birlikte yaşadığınızı kanıtlayabiliyorsanız, evli olmanıza gerek yok.
Gelelim vizelere.
Work and Holiday
Bu benim geldiğim vize, o yüzden kendi deneyimlerimi de katabilirim bu kısma. Öncelikle bu 31 yaşına kadar alınabilen 1 senelik bir vize. Size çalışma izni de veriyor. Amerika versiyonu gibi iş kısıtlamanız yok, istediğiniz işte (bulabildiğiniz sürece) çalışabilirsiniz. Beyaz yakalı bir iş de yapabilirsiniz yani. Tek kısıtı maksimum 6 ay aynı işverende çalışabilmeniz. 6 ay sonra vizeniz hala aynıysa başka bir yerde çalışmaya başlamanız gerekiyor. Bir de çiftlik işi yaparsanız (3 ay diye biliyorum) vizeyi ikinci yıla uzatabiliyorsunuz.
Maalesef Türkiye için senelik 100 kişilik kontenjanları var (ya da vardı en son). O da açılır açılmaz doluyor. Yani zamanlama aşırı kritik. Süreç olarak da önce bizim Dışişleri Bakanlığı başvuruları alıyor, sonra Avustralya Konsolosluğu’na gönderiyorlar. Eğer değişiklik olmadıysa Avustralya Konsolosluğu başvuruları Temmuz başında açıyor. Bundan yaklaşık bir ay önce de Dışişleri Bakanlığı açmıştı benim zamanımda, şimdi de öyle midir takip etmek lazım. Başvurunuzun Dışişleri Bakanlığı’na ulaşan ilk 100 içinde olması gerekiyor ki o sene vizeyi alabilesiniz. Son zamanlarda buralarda değişikliğe gitmişler diye duydum. Not ortalamasına falan bakıp önceliklendiriyorlarmış sanırım. Başvurunuz konsolosluğa ulaştıktan sonra vize şu kadar zamanda çıkar gibi belirli bir şey yok. Tamamen konsolosluğun o andaki iş yüküne bağlı.
Vizeniz çıkarsa da çıktığı tarih itibariyle ülkeye girmeniz için bir senelik vaktiniz var, girdikten sonra da bir sene kalabiliyorsunuz. Vize süreniz bitmeye yakın, henüz ülkeyi terketmeden başka bir vize türüne geçmeniz mümkün. Belgeler konusunda maalesef çok bir şey hatırlamıyorum. Sanıyorum klasik sabıka kaydı, pasaport fotokopisi gibi şeyler vardır. İngilizce yeterliliğinizi de kanıtlamanız lazım. Eğer İngilizce eğitim veren bir kurumda okuduysanız buna dair bir belge eskiden yeterli oluyordu ama sanırım artık herkesten sınav istiyorlar.
Biraz da kendi deneyimlerimden bahsedeyim. Ben özellikle başvurular ne zaman açılır belgeleri düzgün doldurabilir miyim diye panik olduğumdan ajansla çalışmayı tercih ettim. Atlas Edu’yla çalıştım, güzel yardımcı oldular. Bütün belgelerimi toplayıp Nisan-Mayıs gibi onlara verdim. Onlar Konsolosluk-Dışişleri koordinasyonunu halledip başvurular açılınca belgeleri ilettiler. Onların hizmetine 250 AUD ödemiştim sanırım. Belgeler konsolosluğa gittikten sonraki bir ay içinde konsolosluk önce kredi kartımdan vize ücretini kesti, sonra beni aradılar. Kısa bir konuşma oldu, neden gitmek istiyorsun gibi sorular almıştım sanırım. Bu telefon konuşmasından sonraki bir kaç hafta içinde de vizeniz çıktı mailini aldım. Belgeler gittikten sonraki kısım baya sıkıntısız geçti yani. Yalnız şunu söyleyeyim. Ben vizeyi 2016’da aldım. Başvurular sürekli arttığından süreçleri farklılaştırmış olabilirler.
Tüm güncel bilgiler için şu site takip edilebilir: https://www.homeaffairs.gov.au/trav/visa-1/462-
Türkiye’deki konsolosluğun bilgilendirmesi için ise: https://turkey.embassy.gov.au/ankaturkish/Immigration5OtherVisasTR.html
Mezun Mühendis
Bir çok arkadaşım bu vizeyle geldi. Türkiye’de anlaşması bulunan bir üniversitenin mühendislik bölümlerinden mezunsanız, mezun olduktan sonraki iki sene içinde başvurabildiğiniz bir vize. 1.5 senelik bir vize, size full çalışma izni veriyor, work and holiday gibi bir yerde maks 6 ay çalışabilirsiniz koşulu da yok. Emin olmamakla birlikte kontenjan sıkıntısı ya yok, ya da work and holiday’e göre daha az. Yine avantaj yani. Bu vizedeyken de henüz Avustralya’yı terketmeden başka bir vizeye geçiş imkanı var. Özetle baya güzel, tatlış bir vize. Mezun olduktan sonra çabuk karar verebilirseniz mis gibi gelirsiniz.
Buyurun linki de burada: https://www.homeaffairs.gov.au/trav/visa-1/476-
Şirket Sponsorluğu
İşin özü eğer Türkiye’de global bir şirkette çalışmıyor ve şirket içi transferle gelmiyorsanız direk Türkiye’den bu vizeyle gelmek zor. Tabii imkansız değil. Avustralya’da iş aramanız ve bulmanız lazım haliyle bunun için. Belirli bir alanda tecrübeniz varsa bulma ihtimaliniz artar. Bu vizenin sıkıntısı son 1-1.5 senede çok fazla değişikliğe gittiler, gidiyorlar. Mesleğe bağlı olarak vizenin süreci değişmeye başladı. Dolayısıyla ülkede uzun süredir sponsorluk veren şirketler bile bir ne oluyor havasında olabiliyor. Yine de söylüyorum, imkansız değil, yapan var. Özetle iş arayın, bulun. Gerisini şirket halletsin. Süre olarak da, yine mesleğe bağlı, kısa dönem yani 2 sene (sonradan 2 sene daha uzatabiliyordu) ya da uzun dönem 4 sene olabiliyor bu vize.
Ben work and holiday’den sonra bu vizeye geçtim. Gelip iş bulup çalışmaya başladım, work and holiday’in süresi bitince şirket sponsor oldu. Halihazırda zaten ülkede ve çalışıyor olduğumdan mıdır bilmiyorum fakat sürecim baya kolay oldu. Belgelerimi topladım, verdim, bir ay sonra vizem gelmişti.
Öğrenci Vizesi
Türlü türlü öğrenci olmak mümkün. İsterseniz yüksek lisansa gelin isterseniz dil okuluna. Bildiğim kadarıyla görece kolay alınan bir vize. Öğrenciyken haliyle okuma ve 20 saatlik çalışma izniniz oluyor. Okuduğunuz programa göre de okul bitiminde bir süre daha full time çalışma izni almanız mümkün olabiliyor. Bu öğrenci vizesi kısmı baya derya deniz. Önerim kendiniz detaylı araştırmanız ya da bir ajansa gidip bilgi almanız.
Kısaca bir de partner durumundan bahsedeyim. Eğer iki senelik bir master programına kayıtlıysanız, sizin 20 saatlik çalışma izniniz oluyor ama partnerinizin izni full time.
Oturum İzni
En güzeli, en temizi. Eğer niyetiniz ciddiyse, onun da gönlü varsa olur bu iş. Ülkeye gelmeden de alabiliyorsunuz. Bunu almanın bir kaç yolu var bildiğim. Bir yol mesleğiniz ya da okuduğunuz bölüm ile. Avustralya hükümetinin açıkladığı, ülkenin ihtiyacı olan meslekler listesi var. Eğer okuduğunuz bölüm veya yaptığınız meslek bu listedeyse başvurabilirsiniz. Bunun için bir puan sistemi mevcut. Yaşınızdan, eğitiminizden, ingilizce seviyenizden, deneyiminizden puan alabiliyorsunuz. Senelik kotalar var. Bu kotaları sistemdeki havuzda en yüksek puanlıdan başlayarak oturum iznini dağıtmaya başlıyorlar. Burada bazı meslekler daha şanslı. Çok fazla başvuran olmadığı için düşük puanlarla bile sıra hızlı gelebiliyor. Bazılarında uzun bir kuyruk var. Ben endüstri mühendisliği mezunuyum ve burada baya bir bekleyen olduğunu biliyorum. Bir de ufak bir not, okulunuzun burada denkliği yoksa, mesleğinizle ilgili kuruma başvurup denklik almanız lazım. Her mesleğin süreci farklı, fakat mühendisler için Engineers Australia diye bir kurum var, işler oradan yürüyor. Geçmiş projelerinizle ilgili makale yazıp (totalde 20 sayfayı falan buluyor) sisteme yüklüyorsunuz, birisi inceleyip onay veriyor. Araştırmak örneklerine bakmak isterseniz bu yazılan şeyin teknik ismi CDR.
Burada şunu belirteyim. Genel Avustralya listelerine ek, state nomination diye bir şey var. Yani genel listede yoksa bile, mesleğiniz bazı eyaletler için aranıyor olabilir.
Başka bir şans da burada çalışıyorsanız şirket aracılığıyla başvurmak. Eskiden aynı yerde iki sene çalışan herkes başvurabiliyordu, şimdi onu da mesleklere bağladılar. Uzun dönem ihtiyaç listesi diye bir olay var. Eğer bu listedeyseniz, bir şirkette iki sene çalıştıktan sonra oturum iznine başvurabiliyorsunuz. Bunun için de sizden dil sınavı istiyor olmalı ama şartları daha kolay diye biliyorum.
Bir de direct entry diye bir şey. Hiç bilgimin olmadığı bir alan diyebilirim. Yine mesleğinize bağlı olarak şirketin size sponsor olmasındansa direk sizin adınıza oturum iznine başvurması gibi bir şeydi sanırsam.
Oturum izni engebeli fakat sonucu güzel bir yol. Vatandaşlık da buradan geçiyor. Eğer sistem değişmezse, son bir senesi oturum izniyle olmak üzere dört sene Avustralya’da yaşadığınız takdirde vatandaş olabiliyorsunuz.
Son notum da yine bu bilgilerin yalnızca benim bildiklerim olduğu, şartlarınıza göre detaylı araştırmayla daha farklı yollara ulaşabileceğiniz. Buyurunuz oturum izninin linki: https://immi.homeaffairs.gov.au/visas/permanent-resident
***
Yine söylüyorum bu bahsettiklerim yalnızca bilgim olanlar. Size uygun vize tipini bulmak için bu linki kullanabilirsiniz: https://www.homeaffairs.gov.au/trav/visa-1
10,000 miles away 